لعان مراسمی در فقه و حقوق اسلامی است که در آن زن و شوهر با رعایت تشریفات خاصی یکدیگر را لعنت میکنند. به طوری که شوهر با سوگندهای ویژهای به زن خود نسبت زنا (رابطه نامشروع) دهد و همسرش با سوگندهای مشابهی اتهام شوهرش را رد نماید. با انجام لعان زن و شوهر از یکدیگر جدا شده و ازدواج دوباره آنها تا ابد ممنوع میشود.
نحوه انجام مراسم لعان به این ترتیب است که:
* زوج (مرد) و زوجه (زن) هر دو در حضور حاکم شرع حاضر میشوند.
* سپس مرد چهار مرتبه سوگند میخورد و این عبارت را بیان میکند: «اُشْهِدُ بِاللَّهِ اَنّی لَمِنَ الصَّادِقینَ فیما قُلتُ»؛ یعنی: «به خدا سوگند میخورم که در ادعای خودم یعنی نسبت زنا و فرزند نامشروع، راستگو هستم».
* پس از بیان عبارت قبل، مرد بیان میکند: «لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَیَّ انْ کُنْتُ مِنَ الْکاذِبینَ»؛ یعنی: «اگر ادعای دروغی کرده باشم، خدا مرا لعنت کند».
* اگر زن در قبال سخنان مرد سکوت نماید، یعنی سخنان او را پذیرفته است و اتهام او را قبول میکند و در این صورت باید مجازات اسلامی که برای او مشخص شده را متحمل شود.
* اما اگر زن ادعای مرد را نپذیرد، در این صورت این عبارت را در پاسخ به ادعای مرد بیان میکند: «اُشْهِدُ بِاللَّهِ انّهُ لَمِنَ الکاذِبینَ فی مَقالَتِهِ»؛ یعنی: «به خدا سوگند میخورم که ادعای مرد دروغ است».
* سپس زن این عبارت را بیان میکند: «اِنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَیَّ انْ کانَ مِنَ الصَّادِقینَ»؛ یعنی: «اگر ادعای آن مرد درست باشد، خداوند مرا لعنت کند»، سپس مراسم (لعان) به پایان میرسد.
* هرگاه شوهر زنا و رابطه نامشروع همسر (زن) خود را مشاهده کرده باشد اما نمیتواند آن را اثبات نماید و در صورتی که زنای او را فاش کند به اتهام قذف (متهم کردن شخص به رابطه نامشروع مانند زنا و لواط) هشتاد ضربه شلاق میخورد. اما با انجام مراسم لعان، حد از زن و مرد ساقط میشود، در این صورت نه شوهر به دلیل اتهام زنا و رابطه نامشروع به زوجه (زن) شلاق میخورد و نه زن به دلیل زنا سنگسار میشود.
* اگر موضوع لعان، نفی فرزند باشد، فرزندی که مورد لعان قرار گرفته است، متعلق به شوهر محسوب نخواهد شد.